Fragment uit een coaching gesprek.
‘Vaak voel ik me zo klein en enorm gefrustreerd, vooral als ik het gevoel krijg dat ik het niet goed doe’. Tijdens een leiderschapsprogramma die ze met een aantal collega’s volgt, kwam ze naar me toe; ‘ik moet hier iets mee doen, dit kan zo niet langer.’
Ze vertelt dat ze vaak terugdenkt aan de vakantie met haar ouders, en dat ze een lange periode tijdens haar jeugd problemen had. “Die arme mensen, wat moesten ze met zo’n dochter.” Ze vermant zich zichtbaar als ze deze snoeiharde woorden over zichzelf uitspreekt.
We doen oefeningen die haar hardheid naar binnen zachter maken. Meer liefdevolle vriendelijkheid of zelfcompassie. Dit betekent dat je op dezelfde manier naar jezelf kijkt wanneer je het moeilijk hebt, of wanneer je faalt, als dat je zou doen naar je beste vriend. In plaats van je leed te negeren, zeg je tegen jezelf: “Dit is iets waar ik het moeilijk mee heb. Hoe kan ik op dit moment het beste voor mezelf zorgen?” In plaats van meedogenloos te oordelen en jezelf te kritiseren, betekent zelfcompassie dat je vriendelijk en begripvol bent tegenover je fouten en gebreken. Wie heeft er ooit gezegd dat je perfect moet zijn? Je kunt natuurlijk wel proberen te veranderen zodat je gelukkiger en gezonder wordt, maar dat doe je omdat je om jezelf geeft; niet omdat je jezelf waardeloos vindt.
Vrijheid, je weet wel, onafhankelijk zijn van anderen.
Een van de verschillende oefeningen die we doen is het volgende. Ik vraag haar, “stel je kijkt over 50 jaar terug op je leven, wat is dan echt belangrijk voor je geweest?” Ze zegt vrijwel direct; “vrijheid, je weet wel, onafhankelijk zijn van anderen, keuzes maken zonder dat je ergens aan vast zit.” Toen ik haar vroeg hoe dit voelde, schoot ze vol. Dit is echt belangrijk.
Ik vraag haar wat de obstakels zijn die haar weerhouden om ‘vrijheid’ voluit te leven. Ze antwoordt; “mijn kritische stem houdt me gevangen. Vooral in mijn werk. Ik ben dan steeds op zoek naar erkenning.”
“En wat zou jouw liefdevolle interne coach tegen je zeggen als je achter de tralies zit,” vraag ik. Ze zucht, dit is het gedeelte wat nog vrijwel onbekend is. ‘Ze zou kunnen zeggen; je bent helemaal ok, je hebt zoveel in huis, je bent bijzonder’.
Maak je het jezelf niet lastig door elke keer bijzonder te moeten zijn?
Ik merk als begeleider dat ik geneigd ben om haar erkenning te geven voor wat ze zegt. Toch vraag ik: “Dat laatste wat je interne coach zegt, maak je het jezelf niet lastig door elke keer bijzonder te moeten zijn? Wil je dan niet beter zijn dan de ander?” Ze neemt met een zucht haar gezicht in haar handen en met een knijpende stem zegt ze “Wat is dit herkenbaar, ik doe dit inderdaad en heel vaak.” “En wat zegt je interne coach dan nu tegen je?”, vraag ik. “Nou”, zegt ze, “ik ben geneigd om te zeggen: da’s niet zo handig!”. Ik: “Hoe zou het zijn om ook hier liefdevol naar jezelf te zijn; hé, dit doe ik dus, dit is er ook.” Ze lacht en zegt, “Dat lucht best op.”
We werken verder aan hoe ze hiermee gaat oefenen op haar werk en het idee dat het meer vrijheid en onafhankelijkheid gaat geven, geeft haar extra energie.
Bekijk deze TED Talk over Zelfcompassie versus Self-esteem.